چگونه انجمن شكل گرفت؟
بخشی از گفتگو با حسن قلی‌زاده از مؤسسين انجمن فيلمبرداران سينمای ايران
سوال: انجمن فیلمبرداران چگونه تشکیل شد انگیزه این کار چه بود؟
جواب: بعد از وقوع انقلاب و نزدیک سال ۱۳۶۰ که تب و تاب انقلاب فروکش می‌کرد، مجموعه تولیداتی که در سینما اتفاق می‌افتاد تقریباً همان جریان قبلی سینمای ایران بود. با یک پوست انداختن، در حوزه فیلم نامه کمی به روز شده بودند. بنابراین می‌بینید اسم‌هایی که به عنوان فیلم بردار یا کارگردان مطرح می‌شود قالباً فعالان قبل از انقلاب هستند. اما طبیعتاً شرایط انقلاب یک تکانۀ بزرگ اجتماعی و تغییری در همۀ حوزه‌ها بود که به صورت پنهان عمل خودش را انجام می‌داد. در واقع می دیدید جرقه‌هایی به وقوع می‌پیوندد.
ورود آدم‌های جدید از سال ۶۱ و ۶۲ باعث شد نسل جدیدی از کارگردانان و فیلم برداران به تدریج شروع به کار کنند، آنچه با تأسیس بنیاد فارابی اتفاق افتاد مجموعۀ سیاست‌های مدونی بود که باعث شکل‌گیری سینمای جدید شد و منجر به ساختن فیلم‌هایی با قالب جدید و نسل جدیدی که می‌خواستند با این انقلاب خودشان را وفق بدهند.
فارابی شروع کرد به نمونه سازی. من به عنوان فیلمبردار که پس زمینۀ قبل از انقلاب داشتم اما فعالیت سینمایی قبل از انقلاب نداشتم جذب فیلمبرداری شدم. حسین جعفریان و من دو فیلم اول فارابی را فیلم برداری کردیم. به این ترتیب یک نسل جدید با مطالبات جدید و نگاهی نو وارد صحنه شد. حدود سال ۶۲ کارم را با فیلم‌های «پیک جنگل» و «آتش در زمستان» شروع کردم.
در لابراتوار فیلمساز با آقای رفیعی‌جم آشنا شدم. آقای رفیعی‌جم به عنوان کسی که تجربه سینمای قبل از انقلاب را داشت و من با پس‌زمینه متفاوت به علت تجانس حرفه‌ای کنار هم قرار گرفتیم. او سابقه شناخت اتحادیه تهیه کنندگان و کارگردانان قبل از انقلاب را داشت، در حالیکه من با این موضوع آشنا نبودم. او پیشنهاد کرد به ضرورت اتفاقاتی که افتاده خودمان جمع شویم و تشکیلاتی راه بیندازیم تا بتوانیم اهداف فیلمبرداران را دنبال کنیم. با ایجاد ذهنیت مسئله شکل مشخص‌تری گرفت و قرار شد در دفتری که من در خیابان جردن داشتم جمع شویم و صحبت کنیم. از اولین کسانی که به سرعت جذب این بحث شد داریوش عیاری بود برخلاف حالا که از انجمن دور شده است یکی از بانیان این کانون بود. با شکل‌گیری و جدی تر شدن موضوع، شروع به دعوت چهره‌های معتبر کردیم. از اولین کسانی که دعوت کردیم آقای مازیار پرتو بود که بسیار استقبال کردند و گفتند چنین تشکیلاتی ضروری است و حمایت کردند. آقای فخیمی هم خیلی استقبال کردند. بنابراین هسته اولیه شکل گرفت.
اولین جلسه با حضور مازیار پرتو، مهرداد فخیمی، داریوش عیاری، حسین جعفریان، رضا شریفی، تورج منصوری، رضا بانکی، اصغر رفیعی‌جم و من در تاریخ هفتم اسفند ۱۳۶۸ تشکیل شد. جلسۀ بعدی چهاردهم اسفند با تعداد ۱۹ نفر از فیلمبرداران برگزار شد و پنج نفر انتخاب شدند که پیش‌نویس اساسنامه انجمن را تهیه کنند. این پنج نفر عبارت بودند از تورج منصوری، اصغر رفیعي‌جم، فرهاد صبا، محمد آلادپوش و خود من.
پس از تهیۀ اساسنامه یک دعوت جمعی دادیم که با استقبال مجموعۀ فیلمبرداران روبرو شد که بسیاری از آنها چهره‌های قبل از انقلاب بودند، از جمله آقای الوندی و آقای کنی در کنارشان هم بچه‌هایی که جدیداً جذب حرفۀ فیلمبرداری شده بودند. اولین مجمع عمومی در پانزدهم فروردین ۶۹ تشکیل شد و انجمن از آن زمان رسمی شد. اولین هیئت مدیره با حضور مازیار پرتو، فرهاد صبا، تورج منصوری، مهرداد فخیمی و من تشکیل شد. علیرضا زرین دست و داریوش عیاری به عنوان بازرسان انجمن انتخاب شدند.
این انجمن بدون هیچگونه وابستگی به دولت و حمایت خاص و اعمال نظر تشکیل شد. وقتی خانه سینما شکل گرفت ما به عنوان اولین صنف‌هایی که قبل از خانه تشکیل شده بود جذب آن شدیم. اما به دلیل اینکه خانه سينما از طریق مدیریت دولتی شکل گرفته بود با مخالفت بعضی از اعضا روبرو شدیم که مهمترینش آقای عیاری بود. ایشان اصرار داشت که بدلیل دولتی بدون خانه سینما نباید به آنجا برویم، اما چون اکثریت اعضاء توافق داشتند که انجمن عضو خانه سینما شود، ما به آن پیوستیم.
این شمایل کلی چیزی بود که اتفاق افتاد و ضرورت‌های آشکار و پنهان ایجاد چنین تشکیلاتی.
ما تا قبل از انقلاب روح شورا را درک نکرده بودیم. در هسته‌های شورایی که در جریان انقلاب تشکیل شد مثل شوراهایی که در تلویزیون، بین معلم‌ها و یا روزنامه‌نگاران شکل گرفت در واقع ذهنیت شورایی بیدار شد: اینکه شوراها چگونه می‌توانستند در سیاست‌گذاری‌ها و حرکت نقش داشته باشند. بیداری همین ذهنیت باعث شد انجمن ما به سرعت شکل بگیرد و با استقبال هم روبه‌رو شود.
ادامه گفتگو به تدريج در سايت ارائه مي شود ...
