Электроинструмент Makita по низким ценам
knee surgery

روزگار سینما؛ یادی از مازیار پرتو

     دوم بهمن ماه سالگرد وفات مازیار پرتو از فیلمبرداران پیشکسوت ، و از بنیانگذاران انجمن فیلمبرداران سینمای ایران است. او به سال 1311 به دنیا آمد و در سال 1392 از دنیا رفت. پدرش علی پرتو متخلص به شین پرتو از نویسندگان هم عصر و از دوستان نزدیک صادق هدایت بود ، و بنا به پیشنهاد هدایت ، نامش مازیار شد.

     وی در اوایل دهه 1330 شمسی در دوره ها ی آموزش فیلمسازی هیئت اعزامی از دانشگاه سیراکیوز آمریکا شرکت کرد و پس از فراغت از تحصیل به فیلمبرداری فیلم های مستند و کوتاه مشغول شد. از اوایل دهه 1340 فیلمبرداری فیلم های سینمایی بلند را آغاز کرد و به سرعت به عنوان فیلمبرداری توانا و دارای سلیقه و نگاه ، شناخته شد. او علاوه بر فیلمبرداری ، در حیطه های مختلف فیلمسازی ، از جمله تدوین و کارگردانی هم ، تجربیاتی کسب کرد. و با توجه به تجربیات دراز مدت و گوناگون وی ، همواره راهنما و همراه خوبی برای فیلمسازان جوان و کم تجربه بود.

     برخی از آثار او عبارتند از ؛ شقایق سوزان ، ندامتگاه ، گود مقدس ، خانه کنار دریا ، سه دیوانه ، قیصر ، طوقی ، بابا شمل ، برزخی ها ، کفش های میرزا نوروز ، جعفرخان از فرنگ برگشته ، بازی تمام شد ، جستجوگر ، سفر جادویی ، اوینار ، روز واقعه ، آدم برفی ، روز شیطان ، ... و سریال های هزار دستان ، مردان آنجلس و ... امام علی.

 

     آنچه در پی می آید گفتگوئی است چاپ شده با او در مجله فیلم و هنر ، به تاریخ 21 مرداد 1348 ، که بدون هیچگونه ویراستاری و تغییری ـ حتی لازم ـ ، نقل می شود. در این گفتگو به حال و هوای فیلمسازی ، مشکلات ، ساختار تولید ، سیاست های دولتی ، نویسندگان و منتقدان سینمایی و ... پرداخته می شود.

     پس از گذشت 48 سال ، مشابهت ها و برخی تفاوت ها قابل توجه ، و خواندنی اند.

 

     مجله فیلم و هنر ـ 21 مرداد 1348

      " چه عواملی را برای پیشبرد سینمای ایران مفید می دانید؟

     مازیار پرتو: دولت به عوض پول نقد دادن به یک تهیه کننده، باید برای تمام عوامل خوب یک فیلم امتیازهایی قایل شود.

 

     « مازیار پرتو متولد 1313، تهران، پایه تحصیلات دیپلم هنرستان صنعتی، متأهل، خبرنگار جراید، کارمند وزارت کشاورزی.

     فعالیت در سینما : 1330، فیلمبردار فیلمهای خبری وزارت فرهنگ و هنر، و آثار کوتاه: شقایق سوزان، جلد مار، ستون پایدار، گود مقدس، زاغه نشین ها،  نیروی هوایی، بهزاد، شورش کور، رقص های محلی خراسان، ولی افتاد مشکل ها، ندامتگاه.

     فیلم های طویل: وامپیر، خانه ی کناردریا. معاون (هانری الکان) در گل شیطان، هاشم خان، سرنوشت، شکوه جوانمردی، سه دیوانه، دزد سیاه پوش، قیصر و آخرین اثر در دست تهیه (طوقی). »

 

     ــ : ارزیابی اثرهایی که ارئه شده است نشان می دهد وضعیت فعلی سینمای ایران در چه حالی است. سوای فیلمهای تجارتی که تا بحال عرضه شده است، چند فیلم ارزشمندی که از طرف مسئولین حقیقی سینما ساخته شد، نشان داد که می توان سینمای ایران را در راهی صحیح هدایت نمود.

     و در این راه فقط کسانی می توانند گام بردارند که احساس مسئولیت بنمایند و به خاطر پول همه چیز خود را از دست ندهند.

     یکی از مسایلی که در فیلم فارسی معیاری برایش قایل هستند سناریوست و اصولا همین سناریو باعث سبک و سنگین کردن کارگردانی می شود و نشان می دهد تا چه حد او می تواند اثر را در حد کمال عرضه نماید.

     مثلا اگر فیلمی را شما خوب توجه کردید و جزئیاتش در خاطر شما نقش بست، اول این سناریوی فیلم بوده که توانسته است نقش سازنده ای را در فیلم داشته باشد و به اصطلاح پایه این فیلم همان سناریو بوده تا کارگردان توانسته است رویش کار کند و آنرا به تصویر برگرداند.

     بعد در این راه مسئله کارگردان و کار او مطرح می شود که تا چه حد می تواند در بیان تصویری فوق کارخودش را جالب ارائه بدهد و از گوشه و کنار داستان به نحوی تحسین انگیز استفاده بنماید و همچنین رهبری هنرپیشگان که عمده خوبی و بدی بازی آنها متوجه کارگردان است. و بقیه مسئولیت سوای تهیه کننده که مسئولیت هایی را به عهده دارد بین افراد اکیپ فیلمبرداری تقسیم می شود تا تمام آنها برای ساختن یک اثر خوب سینمایی احساس مسئولیت بنمایند.

     وقتی که یک فیلم خوب موفقیت پیدا می نماید این موفقیت فقط به دلیل تهیه کننده و یا کارگردان نیست، بلکه این فیلم بستگی کامل دارد به زحماتی که افراد آن اکیپ بکار می برند.

     مثلا آن مأموری که تراولینگ را حرکت می دهد کار دقیقش حتما برای بهبود یک کار موثر است.

    درست مثل ساختن یک ساختمان که مهندس و معمار دارد و نقشه را طرح  می کنند ولی اگر کارگر نداشته باشد، محال است که  آن ساختمان بالا برود.

     باید برای پیشبرد سینما در ایران از افرادی که در کار فیلمسازی هستند تشویق و حمایت نمود و آنرا محدود به یک یا دونفر در این کار ننمود. چون همانطور که اشاره شد این تمام افراد هستند که یک فیلم خوب را بوجود می آورند حالا یک نفر هست که مسئولیت بیشتری دارد و یک نفر کمتر، ولی باید هر کسی را در حد خودش تشویق نمود.

     و مسئولیت بیشتر این تشویق و ترغیب متوجه دولت است، چون تنها دولت است که با امکاناتی که دارد می تواند هر شخصی را در کار خودش به جلو بکشاند و باعث پیشبرد سینما در ایران شود.

     ... و اما از چه راهی دولت میتواند این همراهی را به مسئولین حقیقی سینما بنماید:

     1ـ بجای پرداخت پول نقد به یک تهیه کننده بیاید برای یک فیلم موفق امیتازهایی در تمام موارد بدهد. مثلا برای تهیه کننده این امتیاز را قائل شود که  فیلم او از عوارض معاف باشد و حداقل تا چند سال این امتیاز را داشته باشد.

     2ـ تمام افراد دیگری که مسئول تهیه فیلم هستند به نحوی از این امتیاز بهره ببرند مثلا اگر سناریوی فیلمی برنده شد، برای فیلم بعدی او معافیتی را قائل شوند تا سناریو نویس دلگرمی برای فیلمهای بعدی خود داشته باشد و تهیه کنندگان به وجود او احتیاج داشته باشند. و همین طور در سایر موارد دیگر که اگر بحرانی بوجود آمد این دولت باشد که به کمک فیلمساز بیاید نه افراد نزول خور، مثلا اگر تهیه کننده ای ریسک نمود و فیلمی در حد جهانی عرضه نمود ولی در ایران نتوانست از لحاظ تجاری موفقیتی پیدا نماید، حداقل برای فیلمهای بعدی به او کمک شود تا سرمایه اش هدر نرود.

     و مهمترین کاری که دولت البته بعد از دادن امکانات مالی به فیلمساز می تواند انجام بدهد، تشویق و ترغیب جوانهاست که دست اندرکار فیلمسازی هستند ولی میدانی برای فعالیت خود ندارند، و در این راه دولت می تواند امکاناتی در اختیار آنها بگذارد تا حداقل بتوانند اپیزودهای کوتاهی بسازند و کار خودشان را نشان بدهند تا مورد توجه تهیه کننده قرار بگیرند. و البته این کاریست که بزرگترین فیلمسازان دنیا در وهله اول کار خود انجام داده و اکنون هم در بعضی موارد این کار را انجام می دهند.

     و اتفاقا دولت می تواند با پشتیبانی خود خرج اینگونه فیلم ها را با فرستادن آن به ممالک مختلف  و فروختن به تلویزیونهای دنیا در بیاورد.

     و مهمترین عامل دیگر در سینما وجود نویسندگان و منتقدین سینمایی است که کار تشویق از یک فیلم خوب را با تبلیغ اشتباه نکنند، چون باعث گمراهی فیلمساز خواهد شد. و دیگر حداقل می توانند در ماه ، یک یا دو مرتبه در یک محل فیلمبرداری حاضر بشوند و از نزدیک زحماتی را که شامل یک فیلم می شود ملاحظه بنمایند و حتی اظهار نظر بنمایند.

     چون در تمام دنیا کارگردانی یک فیلم محدود به اختیارات یک کارگردان نمی شود، بلکه یک فیلم دارای کارگردان هنری، فنی و غیر است که مسئولیت آن بین آنها پخش می شود. و این کاریست که نویسندگان سینمایی با ذوقی که دارند می توانند انجام بدهند و از نزدیک با کادر فیلمساز آشنا بشوند.

     از عناصر دیگری که در موفقیت فیلم ایرانی و پیشبرد آن در سینما مفید واقع شد و اگر تشویقی در کارآنها بشود بهتر از این هم می شود، وجود دوبله کنندگان و افرادی است که پشت چهره های معروف قرار دارند و در موفقیت آنها سهمی بسزا دارند. چون محال است چهره ای بدون یک صدای خوب بتواند موفقیتی پیدا نماید، البته در مواردی صورت استثناء دارد ولی وجود این افراد است که به فیلم لطف و حالت بخصوصی می بخشد. و باید از کسانی که پشت پرده سینما هستند تشویق به عمل بیاید.

     ...  و از افراد مهم دیگری که کارش در تهیه یک فیلم در حد کارگردان یک فیلم است، فیلمبردار می باشد که به طور کلی مسئولیت زیادی متوجه کار او است. البته در ایران همانطور که گفته شد برخلاف خارج، که مسئولیت هر کاری بین افراد بخصوص توزیع می شود، در ایران فیلمبردار مسئول تنظیم نور، کادر بندی، مونتاژ و خیلی کارهای دیگر می باشد که در هیچ کجا سابقه ندارد و اگر با یک کارگردان تازه کار باشد که در این مورد مسئولیت او دو برابر می شود. اینک به این نتیجه می رسیم که فیلمبرداری یکی از رکن های یک فیلم خوب است که برای پیشبرد آن سهمی بسزا دارد که اگر کار او نقص داشته باشد زیان آن متوجه تمام عوامل دیگر فیلم می شود.

     و تمام آنهایی که ذکر گردید همه مسئولیت را برای یک فیلم خوب و پیشبرد آن دارند. "

نوشته شده توسط انجمن فیلمبرداران ایران در . ارسال شده در مقالات

پرینت